Herken jij het dat je altijd extra aandacht aan dingen besteed en extra energie erin steekt om de puntjes op de ‘i’ te zetten? Omdat het zonder niet af of goed genoeg is? Werd er vroeger al aan jou gevraagd of jou ouders je dwongen extra goed te presteren op school? Terwijl deze drang altijd uit jezelf is gekomen? Ben je hierdoor misschien wel bang om fouten te maken en/of te falen? Werk je op basis van je gevoel en kan jij niet rusten tot iets in jou ogen perfect is? Dan kunnen wij elkaar de hand schudden en is dit artikel voor jou.

 

De keerzijde van perfectionisme

 

Toen ik jong was heb ik mijn perfectionisme nooit als iets negatiefs gezien. Ik vond het vooral fijn om uit vele dingen het maximale te halen, ondanks dat mij dit veel meer tijd kostte dan menig ander. Pas later, tijdens mijn periode in de brugklas merkte ik dat ik weinig vrije tijd meer over hield naast mijn schoolwerk. Ik besloot in goed overleg met mijn ouders (waar ik ze tot de dag van vandaag nog altijd dankbaar voor ben) geheel tegen het advies van school in een niveau terug te stappen en praktijk vakken erbij te gaan doen. Van alleen maar met je neus in de boeken zitten word je niet vrolijk als je daarnaast ook nog eens een echte ‘doener’ ben.

Pas later, tijdens mijn studie waarin ik werken op de vloer combineerde met een studie leerde ik al snel dat perfectionisme zowel een verrijking als een valkuil kan zijn. Mijn teamleidster was ook een perfectionist en zij is hierin een goede leermeester geweest. Nog niet eerder had zij meegemaakt dat iemand een eerste complete versie van een persoonlijk verslag -van een bewoner op de woonvoorzieningen voor gehandicapten- zo juist en uitgebreid had ingeleverd. Het was voor mij niet iets om trots op te zijn, ik wilde simpelweg zo zorgvuldig mogelijk aan de slag gaan. Dat dit mij ook veel meer tijd koste maakte mij niet uit, tijd die ik van mijn vrije uurtjes snoepte om maar een, voor mijn gevoel, zo goed mogelijk verslag in te leveren.

En dat is nou juist waar het hem bij mij in zit, dat alles goed moet voelen. Wanneer het niet goed voelt moet het bijgeschaafd of veranderd worden, net zolang tot het klopt. Deels heeft het ook vast met mijn angst om te falen te maken, maar dit was vooral bij dingen die beoordeeld moesten worden. Beoordelingen sloeg ik dan ook het liefste over, zo ziek en misselijk werd ik ervan.

Ik denk dat iedere perfectionist wel anders te werk zal gaan. De een wilt een perfecte inrichting, of is super geordend en opgeruimd, de ander is een genie met cijfers terwijl zijn of haar een puinhoop is, de ander wordt een chefkok of het word het einde van je carrière, net als bij mij. Door mijn perfectionisme ben ik dwars door al mijn lichamelijke grenzen heen gegaan. Terwijl mijn lichaam langzaam aan ziek aan het worden was moest ik van mijzelf de zelfde kwaliteit op hetzelfde tempo blijven leveren. Waardoor ik, achteraf gezien, misschien mijn ziekte proces wel versneld heb. Maar je bent een perfectionist in hart en nieren en zeker wanneer je alles op gevoel doet, puur voor jezelf, is er geen ontkomen aan. Je maakt je lichaam letterlijk kapot. Zo zag ik het toen niet hoor, zeker niet, ik moest mij vooral niet aanstellen en doorgaan. De wijze les van mijn oude teamleidster heeft hierna nog vaak door mijn hoofd gespookt. Ze had verdomme nog gelijk ook.

 

 

Wanneer ik volledig in contact stond met mijn gevoel, leerde ik lichamelijke signalen negeren. Op de een of andere manier drongen zij niet tot mij door, terwijl ik ze natuurlijk wel voelde. En goed ook. Met Mindfulness heb ik geleerd weer in contact te staan met mijn lichaam en leerden mijn hoofd en lichaam weer communiceren met, en luisteren naar elkaar. En wanneer het beter gaat, je raad het misschien al, komt ook het perfectionisme weer verder naar boven drijven. Ik kan er niets aan doen.

Perfectionisme kan niet alleen nadelig zijn voor jezelf, het is immers je eigen tijd en energie die je erin steekt. Maar zeker ook voor een werkgever en je omgeving. Je steekt nu eenmaal wat meer tijd in bepaalde dingen, waardoor de prestaties die je levert vaak wel beter zijn, maar een werkgever wenst ook een bepaald werktempo. Tijd is immers geld. En misschien brengt het gevoel van ontevredenheid wel een slecht humeur met zich mee.

Regelmatig overvalt het mij dat ik foto’s blijf maken tot ‘de’ foto erbij zit. Zijn ze niet 100% naar mijn tevredenheid, dan plaats ik ze simpelweg ook niet. Of het nou voor mijn blog is of voor Instagram. Dat ene vlekje of haartje moet weg en het perspectief moet ook écht kloppen.

Voor mijzelf beginnen is zowel lichamelijk gezien, als voor de perfectionist in mijzelf de beste keuze geweest die ik de laatste jaren heb kunnen maken. Ik werk misschien wat langer door aan artikelen, doe er misschien langer over om een mooie foto te maken, maar dat is mijn tijd waar niemand over zal oordelen. Heerlijk vind ik dat. Met mijn vriend op de loer om in de gaten te houden dat ik er niet in door sla, en niet iedere avond (net als nu) om middernacht nog de puntjes op de ‘i’ aan het zetten ben voor een artikel. En voor wie ik het allemaal doe zul jij je misschien afvragen? Eigenlijk puur voor mijzelf. Dat er lezers op mijn site komen vind ik leuk, misschien wel meer dan dat, zeker omdat je dan waardering krijgt voor je werk. Maar of het er dan 10 of 100 zijn, dat maakt voor mij niet zo zeer uit. Zolang ik zelf tevreden ben over een artikel, doet dit mijn humeur meer dan goed. Dat kan ik het afsluiten en dan is het goed zo.

 

 

Het is niet altijd makkelijk om een perfectionist te hebben die in jou schuilt, naast dat het veel mooien dingen voort brengt (en we gaan er even van uit dat hard en langwerken  loont) lever je ook veel in. Maar zolang de balans goed is, is dat helemaal niet zo erg.

En wat ik nou eigenlijk wil zeggen met dit artikel zul jij je misschien afvragen? Naast dat het een aardig stuk zelfreflectie is, hoop ik dat jij er misschien wel een punt van herkenning uit hebt kunnen halen. Dat je niet de enige bent die zichzelf weleens ‘in de nesten werkt’ omdat jou gevoel, dat stemmetje in je onderbuik, jou aangeven dat je dat móét doen. Dat je net dat ene extra stapje móét zetten. Net als dat perfectionisme niet altijd in de details schuilt (er zullen vast spelfouten in dit artikel zitten, en hoe rot ik dat ook vind, dat kan ik dan weer niet van wakker liggen) maar juist in je gevoel. En wat ik zelf graag mee wil geven vandaag, is een boodschap, om het woord te verspreiden en het gewoon eens open op tafel te leggen. Om de wereld te laten zien dat het oké is dat het leven van een perfectionist niet perfect is.

 

Veel liefs van een imperfecte perfectionist.